Braňo Oláh: O lava pal o meriben u dživipen…

Andro kher kaj pen arakhenas o manuša pes phares šaj te lel o luftos, avri zorales pekel o kham. O manuša feder ačhen avri, andro učhaľin tel o kašta u užaren kana ela o paruvipen. Paš o mochto terďon ola, so sas le muleske nekh pašeder. Lengre muja pherdo pharipen, savo andro manuša andre randel ča kana merel o kamlo dženo. Šimon hino nekh pašes, dikhel andro mochto u sar te na paťalas, hoj odoj hino sajekh manuš, saves avka mište prindžarelas u kamelas. O nasvaľipen, o berša u o meriben lestar kerde aver dženes. Geľas pašeder, andro mochto diňas o cikno caklos tharďi, o thuvale the o jagune kaštora (švabľiki) avka, sar kampel romanes. Oda vaš oda, hoj le mules te avel the pre aver luma savoro, so kamelas. Chudľas les vastestar u kikidľas. Tel o angušťa šunďas o šudro meriben, kikidľas leske o jilo u dukhaďas e voďi. Šimon našťi cirdľas o luftos andre, o apsa les tasavenas andro kirlo u mekh sikra ta ruňahas. Kikidľas zorales o vasta, dži les na dukhalas, kana leskre naja randle o burňika. Čhiďas pre peste o kerestos u geľas avri. Cirdľas tele o hajštukos, phundraďas e opruňi gombička pro gad u dikhľas andro kerado kham. „Dade, mište tuke?“ šunďas paš peste. Visarďas o šero u dikhľas peskre čhaves. Dešutrine beršengro, no andro ola gada u hajštukos diťhol sar baro, phenďas peske o Šimon u vazdľas pes andre leste o baripen u kamiben. Thoďas o vast le čhaveske pro phiko u čalaďas leskre bala. „Ma dara, Jožko, nane mange ňič, ča mangavas sikra avri te džal.“ O parušagos the paľis o bešiben sas ajse, sar phenen o tradiciji maškar o Roma, but pes rovelas, but pes pijelas u mekh buter pes leperelas. Se ko na džanelas le phure Janos, saves savore andro gav.

prindžarenas tel o nav Beng. O manuša les vičhinenas beng, aľe ňikas na sas e troma te phenel leske andro jakha, u vaka so duj seri pen ľikerenas paťivales. Šimon geľas ki o purano fameľijakro kher, imar but adaj na sas. Šunelas e saga andal o luluďa čerešňatar, paš o kana leske giľavenas u berveľa. Zorales cirdľas andal e thuvaľi. Dikhelas pro gav, dikhľas e silueta kerďi but kherendar u leperelas pro leskre čhavorikane berša. O gav kamelas, oda sas leskro čhavoripen, odoj predžidžiľas sa nekh šukareder. Akana la fameľijaha bešel andro foros, kaj les hin buťi. Leskre čhavore peske na džanenas aňi te gindinel pal o dživipen pro gav. Šimon bešelas pre dvora tel e puraňi čerešňa, pijelas o thuvale u dikhelas pre žužo čeri pherdo čercheňa. Gindinelas pal o mulo u leperelas pro savoro, so leha prekal džidžiľas. Pro skamind ke leste, aňi na dikhlo, bešľas leskro čhavo. Andro vast ľiekrelas e bokeľi, savi leske delas. Šimon kerďas le šereha, hoj na kamel. „Soske mekh na soves?“, phučľas le čhavestar, savo danderelas andre bokeľi. „Andre oda taťipen našťi te sovel u e phuri daj la daha vakerena dži tosara. Na paťav, hoj adaj sovava.“ „Hej, čhaveja, savo sal tu murš, savoreha tut hino problemos!“ sikra choľamen leske phenďas o Šimon. „Me džanav, tu andro mire berša salas avrether u amen savore sam ča kovle u na džanas peske te ľikerel, so amen hin. Dade, oda imar šunďom.“ Jožko dikhľas pro dad, užarelas savi ela leskri reakcija. Šimon cirdľas opre o čekat u lunges dikhľas pro čhavo. Oda ačhiľas u dikhľas andre phuv u sig nakhaďas o paluno kotor bokeľi. Na vakerenas. Avri pes šunenas ča o kirme sar giľaven, o luftos mekh kerado u pharo.

„Dade, soske le kakus Jano vičhinenas Beng?“ Šimon sikra phandľas o jakha u dikhľas anglal peste le purane kakus, leskri tipikaňi staďi pro šero. Učo, sano, u zoralo phara buťatar. Šimon šunelas o pharipen u e ľindra, na kamelas pes leske te vakerel le čhaveha. Kamelas ča avka te phenel: „Avka les vičhinenas, soske les na prindžarenas. Daranas lestar, savo sas jaguno. Te ačhiľas choľamen, jekhvarestar labonas o jaga, vaš oda les vičhinenas Beng.“ Šimon banďiľas tele u tel o skamind cirdľas avri o caklos, thoďas paš o muj u piľas. But zoraľi tharďi, savi pes kerel ča ke lende pro gav. Šunďas o taťipen u pro čekat paňi. Paľis peske leperďas pro kakus Jano, pre lengre jekhetane ďivesa u vakeribena. Kamelas les, sas sar leskro aver phuro dad. Avľas leske pre goďi, hoj les imar ňikana na dikhela, na kikidela leskro vast kana avela, na pijela leha o cakloro lačhi tharďi. O pharipen pes andre leste avri čhorďas, dukhades leske avľas pre goďi oda, hoj les kamelas u imar les na dikhela. „Kames te šunel pal o leskro dživipen?“ Phučľas le čhavestar u paľis cirdľas le caklostar. Andro šero šunďas o taťipen, olestar sas bachtalo the tromado. O čhavo kerďas le šereha, hoj he u pherdo phučibena, dikhelas pro dad. „Somas andro tire berša, šaj jekh vaj duj berša terneder. Sas o prazdnini u kamavas Te predživel vareso nevo. Kana šunďom, hoj o purano kakus Jano džala andro veša te rodel le našle guruvňen, našťi somas te ačhel khere. Mangavas le dades, la daja, rovavas hoj man leha te mukhen. Na kamenas man te mukhel, the te samas e fameľija, daranas leskre jagestar. Na ačhavas, u o dad man marďas. No me som ajso savo som, the te man marde, the te rovavas, kana o kham avri avľas, denašľom avri. Sig tosara geľam avri andal o gav. Ov mandar ňič na phučľas, me leske ňič na phenďom, bi laveskro geľam andro veša. Savoro ďives le rikonenca rodahas le našade guruvňen, no oda ďives na arakhľam aňi jekha guruvňa. Raťate chaľam u sa čhinde suťam paš e jagori. Aňi na džanavs, sar avľas o tosara u imar man uštavelas opre, andro nevo ďives. – Ušťi opre, čhaveja, adaďives džas učeder andro veša. Taťipen hin, o guruvňa rodena učhaľin u zeleno čar. Akana sas feder, arakhľam savore pandže guruvňen, jekh paš aver. O rikone len lokhes ľikerde paš pende u amen ki e raťi šaj bešľam paš e jagori te pekel o balevas. O purano kako Jano, pal o savoro ďiveskri phari buťi čhiďas tele o gad u me dikhľom čhinde thana pre koľin u pro per. Oda sas ajso, sar te pre leste vareko čhiďas o jagale angarora. Sa čhindo. Dikhľom leske andro jakha, kirkes asanďiľas. „Kames mandar te phučel pal oda?“ asanďiľas, uraďas pes opre u phenďas mange, „čhaveja, gindinav, hoj kadi paramisi na kameha te šunel.“ „Imar na som cikno čhavoro u šaj man te zumaves, na darav!“ choľamen vičhinďom. Rušavas, hoj man savore dikhen mekh sar ciknores. Phares asanďiľas u dikhľas mange andro muj. Cirdľas opre o baja pro gad, avľas pašeder, piľas e tharďi andal e čutora, savi sakovar ľikerelas paš peste. Paľis piľas u me, pro jekh momentos, dikhľom o apsa andro leskre jakha. „Ko tuke oda kerďas u soske?“ phučľom lestar, sar na džanlo phundrado čhavoro. „So kerďom? Ňič u savoro. Tiro papus tuke pal o da na phenďas?“ Kerďom le šereha, hoj na. „Aňi tuke na phenďas pal o amaro phral Jožkus?“ „Khere phende, hoj muľas andro mariben.“ „Muľas andro mariben, muľas andro mariben…,“ lokhes phenelas tel o nakh, dikhľom hoj andre leste barol e choľi. Leskre jakha labonas choľatar u me lendar daranďiľom. Dikhľas pre mande u jekhvarestar tasaďas odi jag, čalaďas man paš o šero. „Andro tiro muj dikhav mire phrales, le Jožkus. Vaš oda tuke vakerava.“ Ačhiľas, šaj hoj adnre goďi peske thovelas jekhetane savoro oda, so predžidžiľas. Paľis piľas e tharďi, sar te andre late rodelas e troma. „Samas šov phrala u savore pes marahas le fašistenca. Me the o Jožkus samas andre armada. Samas o slugaďa bi o ľivinde, soske o Tiso amenge o ľivinde na diňahas u oda mište kerďas, se amen len jekhvarestar visarahas pre leste u leskri banda. Geľam u samas andro Opreušťiben. Tiro papus imar sas lungeder paš o partizana u sakovar giľavelas pal o socijalizmus, pal o čačikaňipen vaš sakoneste u pal e feder luma, savi ačhavaha pal o mariben. Savore les prindžarenas, arakhľas pes the le generaloha Golianoha. Resľas e pozicija sar čataris, pre oda hino dži akana barikano. Džanes, na sas but Roma, so resle oda, so tiro papus. Me somas aver, me oleske avka zorales na paťavas u sakovar somas ajso, na kamavas varekaske te mukhel hoj mange te phenen, so te kerav. Mange o slugaďipen na bešelas mište, o džanavas, akana musaj man te marav, musaj pes avka te ľikerel. No, u avka pes marahas, zorales ľikerahas e Banska Bystrica, o Telgart, dži kana amen na chudle paš o Vtačnika. Tiro papus denašľas Klenovciste u oda leske arakhľas e cipa. Amen duj džene le Jožkuha samas phandle andre Banska Bystrica. Pal o duj kurke amenge phende, hoj sam bachtale, hoj amen na ľivinena, soske amen sam slugaďa. So duj džene ačhiľam lošale, hoj mekh na meraha. Musaj te ľikerel avri buter čhona, šaj the jekh berš u avena o Rusi, u paľis amen mukhena. Oda sas amenge pre goďi u avka peske dahas e troma, kana amen andro vagoni vaš o guruvňa ľidžanas varekaj.“ Čhiďas o bareder kotor kašt andre jag, o umblava čhide o udut pro leskro muj, kaj dikhľom dukh. Paľis rodelas zor andre tharďi. „Kana imar odoj avľam, dikhľom, hoj elas feder te amen ľivinde sar te avel andre kadi pekla pre phuv. Ešebe amenge na lačhe kaťenca u mašinkenca čhinde tele o bala avka, hoj amendar o rat čhorelas. 29 Chudľam khandine, džuvale kotora gada, save vičhinenas uniformi. Buter sas sar varesavo džungalo pižamo, savestar šaj asanďiľom, te na dikhavas savoro oda nasuľipen paš ma. U avka chudľas amaro pharipen. Sako ďives dikhahas o meriben, o dukha. Jekhto ďivestar kerahas buťi kaj pes phagerelas o bar. Sas normalno, hoj sako ďives but phandade džene odoj mule, vaj la phara buťatar, vaj kana kampelas hoj frimeder phandaden, avka len o phandle bičhavenas pro mulane phirade. Sas 186 phirade, ko pre lende geľas, džanelas, hoj džal pro meriben. O phandade džene musaj sa te phiravel bare kotora žula, ajse, hoj o bokhale u na zorale manuša našťi ľikerde. Te peľas jekh, cirdľas peha savoren, so sas pal leste. Ola, so gele dži opre, urňonas bi o padaka. „Na achaľuvavas, pal soste vakerel, te hino mato, vaj našaďas e goďi. Daraha, bare jakhenga dikhavas pro miro kakus. Dikhľom, hoj mekh nane mato, andro jakha les sas choľi, na kamiben. Kamavas te ačhavel oda vakeriben, no the avka našťi somas te na šunel. „Fallschirmspringerwand,“ phenďas ňemcika u chudľas te asal. Andro oda asaben na sas e loš, ča dukh u vareso na lačhe goďatar. Dikhavas pre leste phundrade mujeha. „Hoj, e parašutistengri fala, avka oda vičhinenas o SS-mana, ispidenas le manušen te chuťkerel pal e kadi fala. Phagerde pen, hoj len na prindžarenas. Andre ajsi pekla dživahas, mro čho. Jožko, oda lačho čhavo, mange delas e zor te marel pes. Sas amen o informaciji pal oda, sar džal e Ľoľi armada u paťahas, hoj predživaha. Odoj, kaj pes phagen o bara phiravaha e žula pro verdora, sakovar samas bokhale u tel o na but čhona šuťiľam avri pro kokalos. Na birinahas, no te oda dikhľahas vareko le bacharendar, oda elas jekh čačo murdaripen. O fašista murdarenas but dromenca: jekhen figinde, averen tradle tel e bar uča elektrikaha vaj len tasade andro bare hordova, vaj aver džene musaj sa ste 30 nanďol šudre paňeha, u paľis len mukhle andro šil te faďinel avri pre dvora. Mulen dikhľam sakaj, pro sako uštar. Devla, sar šaj dikhľal pre ada?“ Ruňas pro čeri the čhonoro, paľis vazdľas o caklos u sig piľas. Dikhľas andro mire jakha u vakerďas. „Chudľas o jevend u sakovar buter manuša mule pro meribnaskre garadiči vaj pre parašutistengri fala. Darahas u užarahas pro sig meriben. Nekh goreder sas ola šerutne andro baraki, aňi jekh SS-manos amenge ajci dukh na kerďas, sar ola šerutne andro baraki. Sas amen e bacht andre bibacht, amaro kapo sas o bižužo, no kamelas muzika. Amaro Jožkus šukares giľavelas u ov les šunďas raťate, sar peske lokhes giľavel. U avka amen andal o barengro phageripen thoďas te kerel lokheder buťi, „paľis piľas le caklostar u kerďas le mujeha. „Na e žula, no le mulen phiravahas. Sako ďives sas buter ola phandade, so merenas. Sas pherdo. Na sas chaben, na sas kašt, na sas soske te paťal. U avka sako ďives kidahas u phiravahas pherdo mulen. Anglo sako barakos sas tosara thode but mule manuša, o čanga, o musa lendar avri ispidle. Sako ďives amen čalavelas o meriben. Oda sas pharo, o meriben pes amenge chudľas tel e cipa, andro šero, andro voďi. Ačhiľom čučo u o manušikano dživipen mange andre ola ďivesa na sas kuč. O šuňiben, o lačhipen, kamiben, asaben pre oda than na sas. Jekh ko pes šaj mekh asalas, šaj amenge delas e zor, o paťaben u o lačhipen sas o Jožkus. Phenelas amenge pherasutne paramisa, leperelas sar sas khere u džalas suno pal e nevi luma, kaj o manuša dživena smirom u andro achaľuviben. Jožko paťalas jilestar. Na sar me, me pre Devles rušavas u na šukares vakeravas, hoj mukhľas ajci doša the dukha pre phuv. O Jožkus pre mande ča asanďiľas u phenďas mange, hoj o Del amenca na kerel so kamel u diňas le manušenge sloboda te keren so kamen. O bilačhipen u e luma, andre savi dživas, peske o manuša kerde korkore, peske pre bibacht u pharipen. O Jožkus mange delas e troma u o paťaben, hoj te ušťav opre sako ďives u te marav man vaš o čačipen vaš o aver tosara. Džanahas, hoj kadi buťi hiňi pre amende o drom ki o meriben, aľe ňiko avka na kamelas te gondoľinel, sako andre peste ľikerelas o paťaben. Kamahas te predživel aver ďives u vaš oda kerahas savoro.“ Zorales randľas le dandenca u paľis piľas. „Ispidahas o verdoro le mulane manušenca, na birinahas, imar buter ďivesa na chaľam. O Ňemci sas choľamen u amen šunahas, hoj avel o agor. U ole ďivese phagiľas o kerekos pro verdoro u le Jožkuske ačhiľas e čang telal.“ Chudľas te rovel u zorales nakhavelas o apsa. „Devla, sar but kamavas, hoj pes oda na ačhiľas, hoj oda te na predžidžiľomas. Dikhľom, sar leske o čhindo than pro čang labiľas. Džanahas hoj te džaha pal o doktoris, oda ela leskro agor. Ta prekal o amaro ukrajinsko kápo anďom andro amaro barakos jekh dženes, so sas odoj phandlo u sas doktoris. Dikhľas o čhiňiben, paťarďas les u oda sas savoro, so šaj kerďas. O draba na sas u aňi o šajipen te ačhel smirom. Sako tosara žutinavas le Jožkuske pro phindre, hoj te terďol pro appel platz, u paľis lokhes phirelas paš o verdoro avka, hoj oda o bachara te na dikhen. Avka pregele varesave ďivesa, raťate andro barakos o Jožkus peľas pro kaštuno vaďos, labiľas. Jano, kana aves khere, čumide amara da, dades, e fameľija u phen lenge, hoj len kamavas. Oda lenge musaj te phenel tu korkoro, me khere bi tiro na džava.- Rovindos leske phenavas, hoj na. Ov asanďiľas, visarďas pes le dumoha u suťas. Pro aver tosara les dikhľas jekh maškar o uče slugaďa, akharďas le kápo u sikaďas pre leste. Džanavas, hoj oda hin agor. O Jožkus pre mande asanďiľas, kana les ľidžanas. Keravas vika, phenavas, hoj me šaj the leskri buťi te kerel, oda sas o riziko, hoj man ľivinena pro than. O Jožkus pes visarďas, diňas peske o angušt pro vušta, hoj te na vakerav u lokhes phenďas. – Tu musaj 32 musaj te predživel.- Avka oda sas paluno var, so les dikhľom. Na džanav, te agorinďas pro meribnaskre garadiči, vaj les varesar aver murdarde, ča šunavas e choľi u ladž, hoj ňič na kerďom, hoj me dživav, u miro lačho phraloro…“ O kakus Jano zorales rovelas u the mange čuľonas o apsa tele le mujeha. Aver ďivesa sas vaš mange mekh bareder pekla sar dži akana Kamavas, hoj te meras so nekh sigeder. No amare mangipena nekh buter na ačhen realna. U avka predžidžiľom aver čhon andre bokh u užaravas sig meriben. Jekh tosara amen tradle te phiras buter kilometri, paľis amen thode andro vagoni vaš o guruvňa u ľigende amen te sikra ta duj ďives. Jekhvarestar šunďam zorale demavipena. Amaro vagonos izdraľiľas, peľam jekh pre avreste avka zorales, hoj peľam pre phuv u demaďam amare imar avka dukhade, čore čanga. Pro amaro drom čhivenas o bombi o Američana. Andro vagoni sas jekh vedra paňi vaš o penda manuša. O chaben na dikhľam imar trin ďives. O slugaďa pre amende dikhenas ča dural u mukhle amen andro vagona, daranas le tifusistar. Našťi samas aňi te bešel. Anglal mande sas o terno raklo o Ňemcos, savo ke amende avľas andal o Meklenbursko, sas politikakro. Andro taboris na ačhiľas but, no o mariben the o šil kerde peskro. The avka dikhľom, hoj leske hin feder sar amenge savorenge. Na sas o džido mulo, kokal the cipa uraďi andre pižama. Kana dikhavas le meribnaskre andro jakha, jekhvarestar na kamavas te merel, na, but kamavas te dživel. Na birinavas imar aňi te phirel, aľe sakovar dikhavas pro raklo anglal mande, džanavas, hoj merel, no me kamavas te dživel. U avľas mange pre goďi o gindo le bengestar, hoj leskri voďi džala, no leskro mas adaj ačhela vaš mange, hoj te predživav. Našaďom e goďi, miro šero labolas andro bengalo jag, na džanavas normalno te gondoľinel, na prindžaravas mande korkores. Sar te na somas jekh kotor pre ada svetos, u vaš oda na šunavas oda, so o manuša paš mande. Andre mande sas jekh diľiňipen, savo mange phenelas ča jekh: Ma av kovlo u dživ, kaske elas vaš tuke phares?- Korkoro mange phenavas lačhe lava, vaš oda so kamavas te kerel. Ole momentostar dikhavas pro raklo u kamavas te džanel, keci leske mekh ačhel. Andro miro diľiňipen somas precizno sar o ruv, so užarel pro peskro chaben. Avri iľom e roj u chudľom la te morarel pro trasta andro vagonos, dikhavas diľiňipena u andro šero mange džanas o sceni mire dživipnastar. Varekana na džanavas, te som džido vaj mulo, no the avka zorales kamavas te dživel.“ Leskro hangos pes phagľas u chudľas te rovel. Me čačikanes chudľom te daral. Pal o dumo mange prastalas o šil u savoro man izdravas. O kašta pukinde jekhvarestar u o rikone chudle te bašol. „Vareko adaj avel!“ vičhinďas u bi goďakro iľas andro vast o tover. „Ča ma dara u ma darav le čhavores.“ Šunďas pes andal o šitišagos u andro udut le jagestar uštarďas miro papus. Chuťiľom pre leste u zorales les iľom andre angaľi. „Sar oda, hoj denašľal?“ phenďas u mekh leske na phenďom pale, imar chudľom zorales paš o kan. No na e choľi vaj dukh šunďom, aľe leske paľikerďom. „Soske les avri o purane buťa, save le čhaves ča daravena?“ phučľas o papus u chudľas peske te paťarel e thuvaľi. „Soske kamav, hoj oda te džanel. Kana pre leste dikheha, achaľuveha, soske leske vakerav. Tu, goďaver funkcionaris u o drom vaš amenge savorenge. Kaj salas, kana amaro Jožo merelas? Rachinďal o metaľa u diplomi? Mukhľan amen savoren u denašľan!“ O purano kakus Jano rovela u lelas luftos, o papus pre leste dikhelas achaľuvibnaha. Geľas ke leste u iľas leskro caklos, piľas la tharďatar. „Džanes mište, hoj na sas aver šajipen, savoren amen phandavenas. Aňi na džanes, sar pes vaš oda 34 marav u sar man oda bares dukhal.“ So duj džene chudle te rodel u zorales pen ile andro angaľi. Na džanavas, so te kerel, o apsa mange čuľonas tel o muj. Šunavas man avka avrether, hoj dikhav ajso vareso. „Phen le čhaveske, sar oda agorinďas,“ mangľas les o papus, iľas peske kotor šilalo peko balevas u paľis zorales cirdľas andal o caklos e tharďi. Jano dukhades asanďiľas u vakerela. „E roj sas morarďi u somas dosta dilino, hoj oda bengalo planos te arakhel miro dživipen te kerel. Pal oda, so o Jožkus muľas man imar na sas ňisavi paťiv ki o džide aňi ki o mule. O koncentrakos mandar kerďar e diľiňa bestija bi o kotororo šuňiben. O šuňiben sas pre oda than tiro nekh goreder na amal. Avka mange phenavas u davas mange e troma. Hoj oda šaj te kerel, kampelas mange e raťi. No somas nasvalo, u bi zoralo andro taťipen suťom. Andro suno ke mande avľas o Jožkus u phene mange: -Hej, Bengeja, ma av dilino, oda na sal tu! Tiri voďi hiňi žuži u o Del tut kamel. Ma mukh o bilačhipen te phagerel tiri voďi! Sakovar ačhava tuha. Ma bister te lel amara da andre angaľi, kana aveha khere. Arakhen tumen savori fameľija tel e čerešňa pre amari dvora u odoj pre mande leperen. Me avava sakovar tumenca. Ušťiľom opre, o čhonoro čhivelas peskro udut le mule rakleske pro muj u me dikhavas andro leskre mule, šilale jakha. Pro jekh momentos dikhľom pro than le muleskro mire phraleskro muj u prinžarďom, savi doš kamavas te kerel. Paľis andal e čeri pele bare americka bombi u amaro vagonos čhiďas o ispidipen avri andal o trastuno drom. Paľis imar mange leperav, hoj ušťiľom opre andro taboris ko Lolo trušul. Khere avľom varesave čhona pal o mariben korkoro, o Jožkus ačhiľas odoj.“ O purano kakus Jajo paľis ruňas, pijelas u vičhinelas o na prindžarde lava ňemcika. O papus les zorales ľikerelas andre angaľi. Vakerelas leske romanes, hoj pre aver luma pen savore le Jožkuha arakhaha. Paľis imar sas smirom, chaľas kotor maro u dikhľas mange andro jakha. „Džanes, soske les iľom manca?“ phučľas le papustar u chalas, o pharo asaben pro muj. „Ov hino sar amaro Jožkus, kana les dikhav, sar leste te dikhav.“ Asalas, sas mato, cirdľas ke peste miro šero u čumidľas mire bala. „Hin tut čačipen, phrala miro, lošavav lestar u tu džanes, hoj o kotor amare Jožkustar dživel andro sakoneste amendar, no jekh džanav čačes. O Jožkus na muľas hijaba u aňi amen pen na marahas ča avka.“ O papus peske čalavelas o muj u feder iľas o caklos, kaj imar na ačhiľas but u oda sikra tharďi avri piľas pro jekh. „Devla, keci meriben dikhľam u keci dukha, pharipena u doša sas amenca! U the avka, kana dikhav ole čhaves, lošav u paťav, hoj savoro oda, so predžidžiľam, sas pre varesoste. Paťav, hoj mukhľam lačho lav u o Jožkus hino pre amende čačes barikano.“ „Avka, sar ola savore, so pen amenca marenas,“ phenďas o papus. „No u akana le čhaveske phen, soske tut vičhinen Beng,“ asanďiľas o papus. „Dža varekaj, de smirom – džanes, hoj oda na kamav, te man avka vičhinen.“ „Na kames? No, paľis tuke phenava me. Oda nane vašleskri zoraľi natura u oda, hoj paš amende na sas ňiko, ko pes ajci marelas. Oda na.“ So duj džene, o papus the o Janus zorales asanďile, o papus aňi našťi vakerelas, marelas pes pro čanga u asalas pro veša. „Savore musaj samas buťi te kerel andre charťaňi, no sakovar nekh buter melalo odari avri avľas amaro Jano. O muj les sas sakovar ajso kalo le thuvestar u melalo sas, hoj leske ča o jakha labarenas andro šitišagos. U vaš oda leske amari daj sakovar asabnaha phenelas -tu miro beng – u oda nav leske ačhiľas u ov ačhiľas o Beng.“ So duj džene mekh sikra asanas. Me ča dikhavas, na paťavas, sar penge pašľile paš e jag u bi 36 Laveskro sute. Tosara ušťile opre u pal o duj ori tradľam le guruvňen pale andro gav. Bi laveskro geľam sako peskre dromeha. Khere mekh chudľom o mariben le dadestar, no the avka somas rado, hoj odoj somas. Ola raťate but achaľiľom u ľikerďom andre goďi, so mange so duj džene pro agor phende. „Ňikana našťi te bisterel! Oda hin but važno, soske amen, o Rom paťas, hoj dži kana pre varekaste leperas, dživel amenca. Mro čho, oda, so adaďives šunďal, jekhvar pheneha tire čhavorenge u on lengre. Ňikana na bister pro peskre lačhe manuša u sakovar pes mar le bilačhipnaha. Akana džanes, soske pes vičhines Jožko, the soske tuke phenav kadi paramisi.“ So duj džene, o dad the o čhavo dikhle, hoj imar avel avri o khamoro. O čhavo zorales chudľas le dades andre angaľi, dikhľas leske andro jakha u prekal o apsa kovles phenďas: „Dade, kamav tut u ňikana na bisterava pre oda, so mange phenďal, pre oda tuke dav miro lav.“ Šimon les mekh jekhvar iľas angaľate u bičhaďas les te sovel. Ov ačhiľas te bešel andro tosarakro šititno tel e puraňi čerešňa u andro lokho tosarakro udut leperelas pro leskre purane dženen.

Text do rómskeho jazyka preložila Erika Godlová. Publikované so súhlasom o.z. In Minorita.